Temel Lastik Bilgileri

Lastik hangi ana bölümlerden oluşur?

Lastikler başlıca 4 ana bölümden oluşur. Lastiğin yerle temas eden ve desenin bulunduğu kısmına sırt veya taban, lastik bilgilerinin bulunduğu yan tarafına yanak, lastiğin janta oturan bölümüne topuk veya damak, sırt ile yanağın geçiş bölgesine de omuz adı verilir.

Yanak markalamaları nelerdir?
Lastiklerin yanaklarında lastik ebadı, taşıma kapasitesi, hız limitleri, üretim tarihi, maksimum şişirme basıncı, lastik imalatında kullanılan malzemeler gibi pek çok bilgi bulunur. Bunların bir kısmı doğrudan, bir kısmı da dolaylı olarak kullanıcıyı ilgilendirmektedir.

Dubleks lastik ne demektir?
Lastik pazarında hatalı olarak kullanılan bir çok tabir vardır. Bunlardan biri de “dubleks lastik” tanımıdır. Burada anlatılmaya çalışılan aslında iç lastiksiz bir lastik cinsidir. İç lastiksiz anlamına gelen ingilizce “tubeless” (tyubles) sözcüğü halk dilinde dubleks olarak değiştirilmiştir. İç lastiksiz lastikler iç lastikli lastiklere göre daha iyi performans vermelerinin yanında delinme anında havanın aniden kaçmasına engel olduklarından dolayı hayati bir önem taşırlar.

Ebat markalaması ne anlama gelir?
Binek lastiklerinde ebat markalaması lastiğimizin temel ölçülerini yaklaşık olarak belirtmektedir. Örneğin 175/70r13 ebadındaki bir lastiği ele alırsak buradaki 175 sayısı lastiğimizin kesit genişliğinin 175 mm. olduğunu belirtir.

Ardından gelen 70 ise lastiğimizin kesit yüksekliğinin az önce belirttiğimiz kesit genişliğine % olarak oranını gösterir. Bir başka deyişle bu lastiğimizin kesit yüksekliği mesafesi 175 mm’nin %70’ine eşittir.

R harfi lastiğin radyal gövde yapısına sahip olduğunu gösterirken, 13 ise lastiğin takılabileceği jantin inch olarak çapını ya da başka bir deyişle inch olarak lastiğin iç çapını verir.

Yük indeksi nedir, ne anlama gelir?
Lastiğin ebat yazılışının ardından gelen 82, 84, 91 gibi sayılara yük indeksi adını veriyoruz. Yük indeksleri tablosunda bu sayılara karşılık gelen yük değeri söz konusu lastiğin taşımasına izin verilen maksimum ağırlığı kg. olarak vermektedir. Burada dikkat edilecek husus bu taşıma kapasitesinin lastiğin yanağında yazılan maksimum şişirme basıncında geçerli olduğu yani normal kullanımda bu kapasitelerin geçerli olmadığıdır.

Hız indeksi nedir, ne anlama gelir?
Lastik ebat markalamasında yük indeksinin ardından gelen harf, lastiğin hız indeksini gösterir. Bu harf söz konusu lastiğin yapmasına izin verilen en yüksek hızı temsil eder. Örneğin “v” hız indeksine sahip bir lastiğin izin verilen maksimum sürati 240 km/h tir. Buradaki en önemli nokta hız indeksinin lastiğin hız limitlerini belirlemekten çok daha fazlası anlamına geldiğinin unutulmamasıdır. Hız indeksi aslında lastiğin genel karakterini temsil eder. Hız indeksi yükseldikçe lastiğin yol tutuş, fren mesafesi gibi performans değerleri iyileşirken konfor, uzun ömür gibi özellikleri ise kötüleşir.

Lastiğin üretim tarihi nasıl anlaşılır?

Lastiğin yanağında yer alan bir diğer markalama dot markalaması da denilen lastik üretim haftası bilgileridir. Bu markalama genellikle d.o.t. harflerinin ardından gelen bir harf ve rakamlar topluluğundan oluşur. Lastiğin üretim tarihini anlamak için son 4 rakama bakmak yeterlidir. En sonda yer alan 2 rakam 2000 sonrası yılın son 2 hanesini, ondan önce gelen 2 rakam ise üretimin o yılın kaçıncı haftasında gerçekleştiğini gösterir. Örneğin dot markalamasının son 4 rakamı 2408 olan bir lastik 2008 yılının 24’üncü haftasında üretilmiş demektir.

Lastiğin raf ömrü ne kadardır?
İyi şartlarda saklanmış yani direk güneş ışığı almayan, loş, kuru, petrol türevi malzemelerin ve ozon yayacak kaynakların olmadığı bir ortamda saklanan bir lastiğin raf ömrü en azından 5 yıldır. Bundan daha uzun sürelerde de lastiğin zarar görmeden saklanması mümkün olabilir, ama bu durumda konuyu bilen birisinin lastiği incelemesi ve onay vermesi gerekir. Değişik kaynaklarda lastiğin raf ömrü olarak 7 ve 10 yıl değerleri de verilmektedir.